Zartir lao
Composed in the 1890s, it praises the prominent fedayi leader Arabo and is a wake up call for Armenian liberation supporters against the Turk-branch of the Ottoman Army.
The song's hero is Arabo, the famed fedayi, who is now presented as a symbol of the Armenian liberation movement.
She tells her son about the miserable conditions of Armenians and calls him to a military struggle against the genocidal Turks.
The mother points out Arabo as an example for her son to enlist as a fedayi (resistance fighter) for the liberation of Armenia.
Գրող տանի քուրդ Հասոյին, Սպաներ է ջոջ Ափոյին, Իլլաջ մացեր Արաբոյին, Զարթի՛ր լաո, մըռնիմ քըզի: Դեն իրիշկե գալող ո՞րն է, Քաջ Արաբո բաղդավորն է, Կարմիր իրցանց զինվոր է, Զարթի՛ր լաո, մըռնիմ քըզի: Ելեք կայնե՛ք, կտրիճ Խերան, Ոտով գացե՛ք առաջ ուրան, Սալլաթ Մեհրու բաժին խուրբան, Զարթի՛ր լաո, մըռնիմ քըզի: Չուր ե՞րբ մնանք զէլու դռներ, Երթամ գտնիմ զիմ խեղճ գառներ, Սուքեմ զիմ պախչայիս ծառներ, Զարթի՛ր լաո, մռնիմ քզի: Խըղք (Խեղճ) մշեցին մեռավ լալով, Օտար երկրներ ման գալով, Մեռավ թուրքի պարտքը տալով, Զարթի՛ր լաո, մռնիմ քզի: Գրող տանի քուրդ Հատոյին, Որ չսպաններ ջոջ Ափոյին, Իլաճ մացեր Արաբոին, Զարթի՛ր լաո, մռնիմ քզի: Դեն իրիշկե՝ գալող ո՞րն ա, Քաջ Արաբո բաղդավորն ա, Կարմիր իրիցանց զինվորն ա, Զարթի՛ր լաո, մռնիմ քզի: Խուժան ասկեր զգեզ պաշարե, Մոր ու մանկան ծեռվին կապե, Մըգա գիկա սըրե մըզի, Զարթնիր, լաո, մեռնիմ քեզի: Ի՞նչ անիծեմ թուրք ըսկարին, Որ ըսպանեց մեծ Ապոյին, Զմըր հուս թողեց վըր օրորոցին, Զարթնիր, լաո, մեռնիմ քըզի: Չուր ե՞րբ մնամ էլու դռներ, Էրթամ գըտնիմ զիմ խեղճ գառներ, Զուքիմ զոիմ բախչան ու ծառներ, Զաթնիր, լաո, մեռնիմ քըզի: Խեղճ մշեցիք մնացին լալով, Երկրե-երկիր ման գալով, Մեռան թուրքին հարկը տալով, Զարթնի՛ր, լաո, մեռնիմ քեզի: Զարթնի՛ր, զարթնի՛ր, գնա Սասուն, Գնա Սասուն, օգնե հայուն: Բոբիկ ոտքով չուր Ախթամար, Ելնեմ երթամ հայու համար, Ձեր օգնական սուրբ տիրամայր, Զարթնի՛ր, լաո, մեռնիմ քեզի: Գրողը տանի քուրդ Հասոյին, Որ սպանել է ջոջ Ափոյին, Էլ ճար չմնաց Արաբոյին, Զարթնի՛ր, լաո, մեռնիմ քեզի, Զարթնի՛ր, զարթնի՛ր, գնա Սասուն, Գնա Սասուն, օգնե հայուն:
